هدف از سیستم حفاظت از صاعقه، حفاظت ساختمان‌ها از برخورد ضربه مستقیم صاعقه یا آتش سوزی‌های احتمالی و همچنین عواقب ممکن جریان صاعقه مستقل از بار مصرفی است. اگر قوانین ملی یک کشور، به عنوان مثال مقررات ملی ساختمان، مقررات یا دستورالعمل‌های خاص نیاز به اقدامات حفاظت از رعد و برق را لازم بدانند، این سیستم‌ها باید نصب شوند.
نیاز به حفاظت و انتخاب اقدامات حفاظتی مناسب باید با مدیریت ریسک تعیین شود، به جز مواردی که مشخصات اقدامات لازم برای حفاظت از صاعقه توسط مقررات خاص مشخص شده‌اند، حداقل یک سیستم حفاظت از رعد و برق (LPS) کلاس III مطابق با الزامات IEC 62305-3 توصیه می‌شود.
مدیریت ریسک در استاندارد IEC 62305-2 شرح داده شده است.
در زیر برخی از نمونه دستورالعمل‌ها، استانداردها و مقررات قانونی در کشور آلمان آمده است. در این کشور اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی تعیین نوع سیستم‌های حفاظت از صاعقه برای ساختمان‌ها و سازه‌های عمومی را می‌توان در دستورالعمل‌های VDS زیر یافت: VdS-Richtlinie 2010
به عنوان مثال، مقررات ساختمان در دولت ایالتی هامبورگ، نیاز به نصب سیستم حفاظت از صاعقه را اگر صاعقه به سهولت به ساختمان برخورد کند به دلایل زیر لازم می‌داند:
- طول زیاد ساختمان
- ارتفاع زیاد ساختمان یا اینکه ساختمان به چه منظوری ساخته شده است
- اگر احتمال بروز عواقب خطرناک ناشی از برخورد ضربه صاعقه وجود داشته باشد
مفهوم عبارات فوق اینست که " یک سیستم حفاظت از صاعقه باید اجرا شود حتی اگر تنها یکی از شرایط فوق وجود داشته باشد".
ضربه صاعقه می‌تواند به دلیل مکان قرارگیری، نوع استراکچر یا نوع کاربری، ساختمان را درمعرض خطر و تحت تاثیر پیامدهای منفی صاعقه قرار دهد.
برای مثال یک مهد کودک، ساختمانی است که در آن ضربه صاعقه می‌تواند پیام‌های خطرناکی را به دلیل نوع کاربری ساختمان به وجود آورد. تفسیری که در این بیانیه قرار داده شده است در قضاوت دادگاه زیر روشن است:
استخراج از دادگاه اداری باواریا، تصمیم 4 جولای 1984 - شماره 2 B 84 A.624
- یک مهد کودک نیاز به نصب سیستم‌های حفاظت رعد و برق موثر دارد.
2. دریک ساختمان مهدکودک مقررات ساختمان برای وجود حداقل درب‌های بازدارنده آتش هنگام طراحی پله‌ها و خروجی‌ها یک الزام قانونی است .
در قوانین آلمان ساختمان‌ها و سازه‌هایی که همیشه باید در آنها سیستم حفاظت از رعد و برق در نظرگرفته شود، به صورت زیر مورد تاکید قرار گرفته‌اند:
- مکان‌های تجمع مردم که دارای صحنه نمایش یا صحنه نمایش‌های سرپوشیده و مکان‌های روباز نمایش فیلم، درصورتی که دارای اتاق‌های مجلل چه به صورت مجزا یا چه به صورت یکپارچه با گنجایش 100 نفر و بیشتر می‌باشند.
- مکان‌های تجمع دارای سالن اجتماعات که به صورت جداگانه یا با هم می‌توانند بیش از 200 بازدید کننده داشته باشند؛ مانند مدارس، موزه‌ها و ساختمان‌های مشابه، همچنین این قانون برای یک اتاق که جهت بازرسی از تاسیسات فنی نیز به‌کار می‌رود در حالتی که به صورت جداگانه و با مسیرهای منتهی به این مکان می‌تواند بیش از 200 بازدیدکننده داشته باشد.
- مراکز فروش که اتاق‌های فروش آنها بیش از ۲۰۰۰ متر مربع فضای کف دارند.
- مراکز خرید با چندین بخش فروش که به صورت مستقیم یا از طریق مسیرهای فرار به هم متصل شده‌اند، و اتاق‌های فروش آنها به صورت انفرادی کمتر از ۲۰۰۰ متر مربع فضای کف دارند، اما دارای فضای کلی کف بیش از ۲۰۰۰ متر مربع می‌باشد.
- فضاهای نمایشگاهی که اتاق‌های نمایشگاه آنها به تنهایی یا با یکدیگر بیش از ۲۰۰۰ متر مربع فضای کف دارند.
- رستوران‌هایی با بیش از 400 صندلی برای مشتری، و یا هتل‌ها با بیش از 60 تخت برای مهمانان.
- ساختمان‌های بلند مرتبه که در مقررات ساختمان ایالت هامبورگ توضیح داده شده است.
- بیمارستان‌ها و ساختمان‌ها و سازه‌های دیگر که کاربری مشابهی دارند.
- گاراژهای اندازه متوسط و بزرگی که در مقررات هامبورگ برای گاراژها تعریف شده است (Hamburgisches Gesetz- und Verord-nungsblatt).
- ساختمان‌ها وسازه‌ها
10-1- با مواد انفجاری، مانند کارخانه‌های مهمات سازی، انبار مهمات و مواد منفجره
10-2- کارخانه‌هایی که در معرض خطر انفجار هستند، مانند کارخانه‌های وارنیش و رنگ، کارخانه‌های شیمیایی، انبارهای بزرگ مایعات قابل احتراق و نگهدارنده‌های بزرگ گاز
10-3- درمعرض خطر آتش سوزی مانند:
- کارخانه‌های بزرگ چوب بری
- ساختمان‌های با سقف‌های کاه اندود (ساحلی)، و
- انبار کالا و کارخانه‌های با بار زیاد آتش
10-4- مکان‌های اجتماع و تجمع زیاد مردم:
مدرسهمهدکودکها و خانه سالمندانسربازخانههامکانهای اصلاح و تربیت بزهکاران اجتماعیایستگاههای قطار
10-5- مکان‌های نگهداری اشیاء تاریخی و فرهنگی
- ساختمان‌های تاریخی
- موزه‌ها و آرشیوهای تاریخی
10-6- ساختمان‌های بلندتر از محیط اطراف خود مانند:
- دودکش‌های بلند
- برج‌ها
- ساختمان‌های بلند مرتبه
در کشور ما نیز برآورد ریسک مطابق با استاندارد IEC 62305-2 اجباری است ولی تا تاریخ نگارش این مقاله با وجود اجباری بودن آن اجرا نمی‌شود و از دلایل اصلی آن عدم آشنایی مهندسین برق با این موضوع و مسئولیت‌های خویش است!
قوانین بالا که به‌طور اجمالی در مورد کشور آلمان بحث شد نشانه‌ی اهمیت دادن این کشور به جان انسان‌ها می‌باشد.
جهت دانلود دستورالعمل مربوط به گروه تخصصی برق شورای مرکزی می‌توانید به این لینک مراجعه کنید.
منبع : ((Lightning Protection Guide (www.dehn.de)
دیدگاه خود را بنویسید